De rode Torii toeganspoort te Kyôto

Betsy Westendorp-Osieck, een prominent lid van de Amsterdamse Joffers, heeft naast haar bijdrage aan het impressionisme in Nederland ook enkele unieke projecten gerealiseerd samen met haar echtgenoot Herman Westendorp. Een project betrof een album over Japan, geïnspireerd door hun gezamenlijke reizen naar dit land. Herman verzorgde de teksten en Betsy creëerde zes waterverfschilderijen voor dit album, dat een bijzondere kijk bood op het verre Japan.

Een van deze aquarellen toont de opvallende rode torii, de toegangspoorten tot de Shintô-tempels, gelegen in de buurt van de Inari-tempel nabij Kyôto.  Een torii is een traditionele poort die de transitie van de normale, fysieke wereld naar de heilige wereld symboliseert. Dergelijke poorten vind je terug in tempels en schrijnen door heel Japan. Vaak worden de poorten gedoneerd door mensen die hersteld zijn van ziekten. Betsy's weergave van deze torii is niet alleen technisch vaardig, maar vangt ook de serene en haast mystieke sfeer van deze plek.

In een tijd waarin de wereld veel minder verbonden was dan nu, boden dergelijke albums en aquarellen mensen een zeldzaam inkijkje in een onbekende cultuur. Voor velen was dit album met Anker zeep hun enige verbinding met de verre en exotische wereld van Japan. Het was een manier om de wereld naar mensen thuis te brengen, lang voordat televisie en internet die rol overnamen.

Westendorp-Osieck's aquarel van de torii is niet alleen een kunstwerk, maar ook een cultureel document. Het biedt ons een venster op een tijd waarin dergelijke artistieke uitwisselingen zeldzaam en waardevol waren. Het toont haar vermogen om de essentie van een cultuur en plaats vast te leggen, en geeft ons vandaag de dag een kijkje in hoe Japan destijds werd ervaren en geïnterpreteerd.

De bijdrage van Betsy Westendorp-Osieck aan de kunst en haar rol als verzamelaar en patroon is een boeiend aspect van haar artistieke nalatenschap. Het verdient verder onderzoek en erkenning, niet alleen binnen de context van de Nederlandse kunstgeschiedenis, maar ook in een bredere culturele context. Want in bovenstaand artikel uit de Telegraaf van 1934 over het album Japan wordt gesproken over 'Mr Westendorp die de gelukkige bezitter is van een hier te lande vrijwel unieke collectie Japansche ceramiek'. Uit recent onderzoek van kunsthistorica Martine Bontjens blijkt echter dat Betsy Westendorp-Osieck een leidende rol speelde bij de aanleg van hun verzameling, die later aan het Rijksmuseum werd geschonken.

Het album Japan en de bijbehorende aquarellen van Betsy Westendorp-Osieck zijn meer dan alleen kunstwerken; ze zijn een brug tussen culturen en tijdperken, en blijven vandaag de dag nog steeds een bron van fascinatie en waardering.